Genuistics

Τι είναι στ' αλήθεια οι νοηματικές γλώσσες; Είναι και αυτές φυσικές ή μήπως είναι γλώσσες παντομίμες; Ένας κωφός την κατακτά φυσικά ή την διδάσκεται; Υπάρχει κρίσιμη περίοδος για την κατάκτηση της ή όχι; Υπάρχει μόνο μία νοηματική γλώσσα στον κόσμο ή υπάρχουν πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους; Σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε με αυτό εδώ το σύντομο κείμενο.

Όπως και οι προφορικές γλώσσες έτσι και οι νοηματικές είναι φυσικές. Δεν αποτελούνται μόνο από κινήσεις χεριών, όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά και από συσπάσεις προσώπου και τις κινήσεις του σώματος. Εξυπηρετούν στην επικοινωνία τα κωφά άτομα και είναι τόσο πλήρεις όσο και οι προφορικές γλώσσες. Με άλλα λόγια έχουν τα ίδια επίπεδα ανάλυσης της γλώσσας με τις προφορικές δηλαδή μορφολογία, σύνταξη, πραγματολογία, σημασιολογία, φωνολογία και φωνητική.

Λαμβάνοντας υπόψη την έμφυτη προδιάθεση του ανθρώπου να μάθει τη γλώσσα, ένα κωφό παιδί την κατακτά αβίαστα και χωρίς επίπονη προσπάθεια αρκεί να εκτεθεί όσο το δυνατό πιο σύντομα στην γλώσσα νευμάτων. Είναι απαραίτητη η γρήγορη έκθεση στο γλωσσικό περιβάλλον καθώς υπάρχει η λεγόμενη κρίσιμη περίοδος κατάκτησης της γλώσσας, η οποία αν περάσει και το παιδί δεν έχει κατακτήσει τη γλώσσα είναι σχεδόν απίθανο να καταφέρει να επικοινωνήσει σωστά με τους γύρω του. Το άτομο θα μπορέσει να μάθει μεγάλο μέρος του λεξιλογίου της γλώσσας του όμως, θα υστερεί πολύ στις γραμματικές πλευρές της γλώσσας. Αυτό το γεγονός επιβεβαιώνεται από παιδιά που δεν ήρθαν σε επαφή με την νοηματική κατά την κρίσιμη περίοδο και στη συνεχεία όσο κι αν προσπάθησαν δεν κατόρθωσαν να φτάσουν στην πολυπόθητη γλωσσική κατάκτηση.

Σήμερα αναγνωρίζονται περίπου 130 γλώσσες νευμάτων σύμφωνα με το Ethnologue  (Ελληνική, Αμερικανική, Ισπανική, Κινεζική κλπ) και όλες είναι διαφορετικές μεταξύ τους, δηλαδή για παράδειγμα η καθεμιά έχει τους δικούς της μορφολογικούς και συντακτικούς κανόνες, τα δικά της νοήματα καθώς επίσης και αλφάβητο.

Η νοηματική, μια μορφή γλωσσικής επιτέλεσης, έχει περιπέσει σε ατραπούς προς την παγίωση της αχρησίας της και υφίσταται τόσο βάναυσα τον δηκτικό έλεγχο και την άκριτη απόρριψη της από τους ανθρώπους, ένα ον που τείνει να πιστεύει στο παράδοξο και να το ανάγει σε αυτονόητο, όπως η παραδοσιακή φιγούρα της δασκάλας που με τη βίτσα της επιβάλλεται και διορθώνει τη δημιουργικότητα σε παραγωγικότητα, τη φαντασία σε τυποποίηση...